اجرای گشت‌های تحقیقاتی اقیانوسی از شهریور
تاریخ انتشار: ۲۷ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۲۵۰۳۱۳
رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی با بیان اینکه ۳۰ مشکل اساسی در کشتی تحقیقاتی داشتیم و سعی کردیم این مشکلات را برطرف کنیم، افزود: در سال‌های گذشته متاسفانه این مشکلات برطرف نشده، لذا به طور جدی کشتی مورد بهره‌برداری قرار نگرفته بود و در سال جاری مجددا گشت‌های دریایی احیا میشود.
دکتر مرتضی توکلی در گفت‌وگو با ایران اکونومیست، با اشاره به اهمیت اقیانوس‌ها، گفت: حدود ۷۰ درصد از سطح زمین و ۹۶.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی جذب بیش از ۹۶ درصد از گرمای خورشیدی وارده به زمین توسط اقیانوس‌ها را از دیگر ویژگی‌های این پهنه‌های آبی نام برد و اظهار کرد: اقیانوس‌ها همچنین تاثیر مهمی بر چرخه‌های CO۲، نیتروژن و اکسیژن دارند، ضمن آنکه نقش کنترل کننده بر روی طوفان‌ها داشته و از این رو عامل تعادل بخش میان خشکی و آب و هوا است و به طور غیر مستقیم قادر به کنترل بحران‌های جوی است.
توکلی، تاثیر بر چرخه‌های انرژی، تولید اکسیژن برای ساکنان زمین و منبع تغذیه برای انسان‌ها را از دیگر ویژگی‌های اقیانوس‌ها عنوان کرد و ادامه داد: علاوه بر این‌ها اقیانوس‌ها نقش مؤثری در سلامت روان دارند، به گونه‌ای که ساحل‌نشینان، افراد شادتری هستند و همچنین ثابت شده افرادی که به سمت دریا سفر می‌کنند، شرایط بهتری را از نظر سلامت روان تجربه می‌کنند.
رییس پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی، خاطر نشان کرد: اقیانوس‌ها علاوه بر اثرات زیستی، دارای ارزش‌های اقتصادی نیز هستند، به گونه‌ای که این محیط های آبی به عنوان شاهراه حیاتی در انتقال و تجارت کالا به شمار می‌روند و حدود ۸۰ درصد تجارت جهانی و ۷۰ درصد از کالاها به اروپا از طریق دریا منتقل می‌شوند، ضمن آنکه ایران یکی از کشورهای صادرکننده نفت از طریق دریا به شمار می‌رود.
وی بهره‌برداری شیلاتی از اقیانوس‌ها را از دیگر مزیت‌های اقتصادی دانست و اضافه کرد: ایران یکی از کشورهای فقیر از نظر بارندگی است، ولی با این وجود از نظر منابع آبی در شرایط بدی قرار نداریم؛ ولی مدیریت مصرف منابع آب، مناسب نیست. به جای استفاده از منابع آب شیرین می‌توان از ظرفیت‌های دریایی کشور برای توسعه آبزی‌پروری، بهره جست.
توکلی، توزیع نامناسب جمعیت را از چالش‌های کشور نام برد و گفت: در ۸۰ سال اخیر الگوی مهاجرتی به شهرها تشدید و تغییر کرده است. در گذشته ۲۵ درصد جمعیت در شهرها زندگی می‌کردند، ولی در حال حاضر بیش از ۷۵ درصد جمعیت کشور در شهرها مستقر شده‌اند و این امر نشان‌دهنده آن است که جمعیت در مناطقی سکنی گزیدند که بار اکولوژی محیطی ضعیفی دارند.
این محقق حوزه اقیانوس‌شناسی، تهران را نمونه مناطقی با بار محیطی ضعیف دانست و یادآور شد: شهر تهران توانایی نگهداشت جمعیت ۱۴ میلیونی را ندارد و ما به جای آنکه مناطق ضعیف از نظر اقتصادی را تقویت کنیم، جاهایی که دارای زیر ساخت‌های قوی‌تر بوده را تقویت کرده‌ایم و این رویکرد موجب مهاجرت از روستاها به شهرها شده است.
توکلی، با تاکید بر اینکه سکنی‌گزینی جمعیت در بخش عمده‌ای از کشور در معرض خطر قرار گرفته است، اظهار کرد: زمانی که جمعیت از مناطق مسکونی و مسبوق به سابقه زیستی خود به سمت شهرها مهاجرت می‌کنند، به معنای آن است که از تراز منطقه‌ای بخش تولید به بخش مصرف هدایت شده‌اند.
وی ایران را یک کشور دریایی توصیف کرد و سیستم سکونت‌گاهی آن را مبتنی بر دریا ندانست و گفت: هجوم و تمرکز جمعیت کشور به جای اینکه در سواحل باشد، در مناطق مرکزی ایران است. در حالی که در جنوب شرقی آسیا و اروپا، عمدتا سکونتگاه‌ها ساحلی هستند؛ چرا که این کشورها در صدد هستند تا از حداکثر ظرفیت شهرهای خود بهره‌برداری کنند، ولی ما در ایران از این پتانسیل غافل بوده‌ایم.
سهم پهنه‌های آبی از تولید ناخالص ملی
وی با تاکید بر اینکه بنابر شواهد آماری سهم اقتصاد دریا در تولید ناخالص ملی (GDP) حدود ۲ درصد است، گفت: در کشورهای اروپایی بین ۵۰ تا ۶۰ درصد از GDP به این امر اختصاص یافته است و این در حالی است که عامل اصلی تسلط کشورها، اقیانوس‌ها و آب‌های آزاد هستند.
توکلی، تسلط بر حوضه‌های اقیانوسی را عامل اقتدار کشورها توصیف کرد و یادآور شد: به برکت اقدامات خوبی که در کشور رخ داد، شاهد رشد در این حوزه هستیم که بخشی از آن به حضور نیروی دریایی و انجام کاوش در حوزه اقیانوس بر می‌گردد و این ارزش و اهمیت زیادی دارد.
رییس پژوهشگاه اقیانوس‌شناسی با اشاره به جایگاه این پژوهشگاه در کشور، یادآور شد: ما سعی کردیم بر اساس برنامه دولت مردمی، اقداماتی برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود داشته باشیم، برای این منظور اقدام به ارتقای ظرفیت پژوهشی این پژوهشگاه کردیم و در این راستا چندین حوزه را به عنوان حوزه‌های اولویت‌دار در دستور کار قرار دادیم.
توکلی، دیپلماسی علمی را یکی از زمینه‌های اولویت‌دار در این پژوهشگاه نام برد و اظهار کرد: در این راستا ارتباطات سازمان‌های پژوهشی با پژوهشگاه در سایر کشورها را تقویت کردیم و در حال حاضر در ۲۴ حوزه، زمینه همکاری مشترک با سازمان‌های بین‌المللی ایجاد کردیم و در ۱۱ سازمان بین‌المللی نیز عضو هستیم.
وی، وجود مرکز منطقه‌ای اقیانوس‌شناسی غرب آسیا در ساختار پژوهشگاه را از ظرفیت‌های همکاری این پژوهشگاه با مراکز بین‌المللی عنوان کرد و یادآور شد: علاوه بر آن برای محققان این پژوهشگاه که اقدام به ایجاد ارتباطات علمی با محققان سایر کشورها کنند، سهم بیشتری از حمایت‌ها در نظر گرفته شده است که در قالب اعطای گرنت این محققان مورد حمایت قرار می‌گیرند.
به گفته وی، این پژوهشگاه در حوزه دیپلماسی علمی مرزی قائل نیست و هر نهادی که موجب ارتقای دانش کشور در حوزه اقیانوس‌شناسی شود، با حفظ منافع کشور، از آن استقبال می‌کند.
رییس پژوهشگاه اقیانوس‌شناسی، بهره‌برداری از ظرفیت‌های موجود در منطقه و کشورهای همسایه را از دیگر برنامه‌های این پژوهشگاه ذکر کرد و افزود: ظرفیت‌های خوبی در منطقه داریم که از آن جمله می‌توان به کشور پاکستان اشاره کرد که توانمندی‌های زیادی در حوزه اقیانوسی دارد، ضمن آنکه هند با ۴۴ مرکز اقیانوس‌شناسی می‌تواند زمینه همکاری خوبی با ما داشته باشد.
توکلی، اصلاح هرم هیات علمی را از دیگر برنامه‌های اولویت‌دار پژوهشگاه دانست و ادامه داد: در سال گذشته شاهد ارتقای مرتبه علمی برخی از همکاران عضو هیات علمی پژوهشگاه بودیم.
مطالعات در حوزه جنوبگان
وی با اشاره به مطالعات انجام شده در حوزه اقیانوس هند در پژوهشگاه، افزود: ما تاکنون به صورت موردی مطالعاتی در این پهنه آبی داشته‌ایم و ارتباطات قوی در این حوزه داریم، ولی نیازمند ارتقای این ارتباطات و تعاملات پایدارتر هستیم. در این مرحله در حال ایجاد فضایی برای این ارتباطات هستیم؛ چرا که عرصه اقیانوس هند یکی از حوزه‌های مهم است.
رییس پژوهشگاه اقیانوس‌شناسی و علوم جوی، جنوبگان را از دیگر حوزه‌های مطالعاتی این پژوهشگاه ذکر کرد و افزود: قطب جنوب یکی از ظرفیت‌های مهم به لحاظ ژئوپلتیکی و اقتصادی است و مطالعات در این حوزه ادامه دارد؛ چرا که معاهده‌ای است که ۵۴ کشور عضو آن هستند و شرایط بازی را فراهم کرده که اگر بتوانیم وارد این عرصه شویم، مطالعات وسیعی را می‌توان اجرایی کرد.
توکلی با بیان اینکه دستگاه‌های مرتبط در کشور برای اجرایی کردن این مطالعات اعلام آمادگی کرده‌اند، اظهار کرد: ما منتظر هستیم تا یکسری اقدامات ارتباطاتی ایجاد شود تا بتوانیم حضور ایران در جنوبگان را تثبیت کنیم.
توسعه مطالعات حوزه مکران
توکلی با اشاره به مطالعات انجام شده در پژوهشگاه در حوزه مکران، خاطر نشان کرد: اهمیت حوزه مکران زمانی مشخص شد که مقام معظم رهبری، بحثی را در خصوص توسعه این منطقه مطرح کردند و به دنبال آن سازمان‌های مختلف و پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی وارد این عرصه شدند.
رییس پژوهشگاه اقیانوس‌شناسی و علوم جوی با بیان اینکه تصویر روشنی از منطقه مکران در دست نداریم و مکران یکی از مناطقی است که ارتباط ایران با اقیانوس هند را ایجاد می‌کند، افزود: این منطقه می‌تواند سهم زیادی از توسعه برای ما داشته باشد؛ از این رو بخشی از مطالعات این حوزه را در قالب گشت‌های تحقیقاتی این پژوهشگاه به این منطقه اختصاص دادیم. با عنایت به این که حدود ۵ هزار کیلومتر از سواحل کشور نیازمند کارهای مطالعاتی وسیع است، در این زمینه نیز برای شناخت بیشتر این منطقه، نیازمند حمایت مالی هستیم.
توکلی گفت: آنچه که کمتر به آن توجه شده، اقتصاد دریا پایه است. در هیچ کدام از برنامه‌های توسعه‌ای کشور به این حوزه توجهی نشده است و از سوی دیگر ما دانشگاه‌هایی در حوزه دریایی داریم که اگر این دانشگاه‌ها تقویت شوند، از توانمندی‌های آنها در توسعه مناطق ساحلی در سطح بین‌المللی بهره مفیدی خواهیم برد.
وی تاکید کرد: پژوهشگاه در گذشته نیز به سمت حکمرانی دریا حرکت نکرده و اینکه تنها پارامترهای دریایی را اندازه‌گیری کنیم، به تنهایی نمی‌تواند به توسعه دریایی کشور کمک کند، بلکه نیاز است تا زنجیره ارزشی برای آن تعریف کنیم و آن را با توسعه سرزمینی ارتباط دهیم. اگر بخواهیم پیشرفت همه جانبه در کشور داشته باشیم، نیاز است تا از همه ظرفیت‌های کشور استفاده کنیم.
گشت‌های تحقیقاتی
رییس پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی با تاکید بر اینکه کشتی تحقیقاتی در حال طی کردن فرآیندهای تعمیرات دوره‌ای است، گفت: هر ۵ سال یک بار این کشتی تحت فرآیندهای تعمیرات دوره‌ای و بازبینی قرار می‌گیرد و در این فرآیند سندبلاست کردن، رنگ، خزه‌زدایی و چک‌آپ کامل موتور و زیر موتور و کلیه قطعات مورد بازبینی قرار می‌گیرد.
وی با بیان اینکه ۳۰ مشکل اساسی در کشتی تحقیقاتی داشتیم و سعی کردیم این مشکلات را برطرف کنیم، افزود: در سال‌های گذشته متاسفانه این مشکلات برطرف نشده،لذا به طور جدی کشتی مورد بهره‌برداری قرار نگرفته بود.
توکلی با بیان اینکه در سال جاری مجددا گشت‌های دریایی احیا میشود، از برگزاری اولین گشت تحقیقاتی در شهریور ماه سال جاری نیز خبر داد.
هشدار سونامی
وی با اشاره به فعالیت‌های هشدار سونامی این پژوهشگاه، گفت: این مرکز با همکاری سازمان مدیریت بحران در حال تقویت است.
توکلی گفت: هشدار سونامی، گرما و امواج بخشی از مخاطرات کشور است. سالیانه ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر نیز بر اثر شنا در دریا غرق می‌شوند و این‌ها هشداردهنده است.
وی تاکید کرد: ما نیاز به اجرای برنامه‌های ترویجی داریم تا مخاطرات دریایی برای ساحل‌نشینان و گردشگران مناطق ساحلی تبیین و توصیف شود و تلفات انسانی ناشی از این موضوعات به حداقل ممکن برسد.
منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: گشت تحقیقاتی خلیج فارس ، پژوهشگاه اقیانوس‌شناسی ، جنوبگان ، سواحل مکران ، برگزیده‌ها
منبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: گشت تحقیقاتی خلیج فارس پژوهشگاه اقیانوس شناسی جنوبگان سواحل مکران برگزیده ها پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی رییس پژوهشگاه اقیانوس شناسی اقیانوس شناسی و علوم جوی حوزه اقیانوس بهره برداری بین المللی اقیانوس ها یادآور شد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۲۵۰۳۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کشف موجوداتی که 540 میلیون سال قبل اقیانوس‌های زمین را نورانی می‌کردند (+عکس)
بسیاری از موجودات آب‌های جهان را نورانی می‌کنند. از میکرواوگانیسم‌هایی گرفته که خطوط ساحلی را در تاریکی شب به رنگ آبی برقدار در می‌آورند تا قلابچه‌ماهی‌های اعماق دریا که از فریب‌دهنده‌های درخشان‌شان برای اغوا کردن طعمه استفاده می‌کنند، طیف وسیعی از مخلوقات دریایی از طریق پدیده‌ای طبیعی با عنوان بیولومینانس یا زیست‌تابی از خودشان نور ساطع می‌کنند.
به گزارش راهنماتو، اکنون نتایج یک مطالعه تازه از اولین نمونه‌های زیست‌تاب‌ها در روی سیاره زمین پرده برداشته و تاریخ حضور آنها به روی زمین را تا زمان آغاز نخستین روزهای حیات حیوانات به عقب کشیده است. بر اساس این مطالعه در حدود 540میلیون سال قبل، حیوانات نرم و شاخه‌داری با عنوان اوکتوکورال‌ها شروع به نورانی کردن اقیانوس‌ها کردند.
نتایج این مطالعه که در نشریه Proceedings of the Royal Society منتشر شده است، از رابطه اوکتوکورال‌های اقیانوس‌های مدرن ما استفاده کرده تا به سمت عقب حرکت کند و مشخص کند این زیست‌تاب‌های ورقه-مانند چه زمانی پا به قلمرو حیوانات گذاشتند.
در دریاهای امروزی، اوکتوکورال‌ها انواعی از فرم‌ها مانند قلم‌های دریایی، پنکه‌های دریایی و مرجان‌های نرم را دارند. دانیل دلئو، زیست‌شناسی که این مقاله را برای موزه تاریخ طبیعی آمریکا نوشته است، می‌گوید:
«اوکتوکورال‌ها مرجان‌های نرم‌تنی به شکل درخت هستند. نام‌شان را از قرینگی بدن‌شان که هشت قسمت دارد، گرفته‌اند. اوکتوکورال‌ها اغلب باغ‌های مرجانی و جنگل‌های حیوانی در اقیانوس، به خصوص در اعماق آب، درست می‌کنند که می‌تواند خانه و پرورشگاهی برای طیفی از حیوانات باشد.»
در این مطالعه محققان به این دلیل روی اوکتوکورال‌ها تمرکز کردند که اغلب آنها زیست‌تاب هستند. درست مثل همه ارگانیسم‌های زیست‌تاب، در اوکتوکورال‌ها هم آنیزمی با عنوان لیوسفراس با ترکیب لوسیفرین واکنش نشان می‌دهد و نور تولید می‌کند.
جانورشناسان تاکنون توانسته‌اند تخمین بزنند که توانایی نورتابی حدودا 100بار در میان این حیوانات فرگشت یافته است. اما اینکه این موجودات زنده دقیقه از چه زمانی به قابلیت نورتابی مجهز شدند، مشخص نبود.
تا قبل از مطالعه اخیر، قدیمی‌ترین نمونه شناخته‌شده زیست‌تابی به سخت‌پوستان 267میلیون ساله نسبت داده شده بود. دلئو و همکاران نویسنده‌اش انتظار داشتند که این توانایی بسیار قدیمی‌تر باشد. اوکتوکورال‌ها با گونه‌های نورانی متعددشان، به نظر می‌رسید که گروه خوبی برای گردآوری شواهد باشند.
دلئو می‌گوید:
«اوکتوکورال‌ها به دلیل بدن‌های نرم‌شان مثل مرجان‌های استخوانی و سنگی فسیل نمی‌شوند.»
بعضی وقت‌ها تنها ماده‌ای که در اختیار کارشناسان است، بخش‌های کوچک و سخت سازه‌های مرجانی به نام اسکلریت است. واکنش زیست‌شیمیایی حیاتی را هم نمی‌توان مستقیما در فسیل‌ها مشاهده کرد، بنابراین کارشناسان می‌بایست به خطوط دیگری از شواهد برای رسیدن به خواستگاه زیست‌تاب‌ها تکیه می‌کردند.
دلئو و همکارانش برای پاسخ به این پرسش به درخت خانوادگی اوکتوکورال‌ها پرداختند. آنها برای آنکه فرگشت زیست‌تابی در اوکتوکورال‌ها را دنبال کنند، به شباهت‌های ژنتیکی در میان اوکتوکورال‌ها و خویشاوندان‌شان پرداختند. حدودا 3500 یا تعداد بیشتری از اوکتوکورال‌ها به گروهی بزرگ‌تر به نام آنتوزوآ تعلق دارند که مرجان‌ها و شقایق‌های دریایی را در بر می‌گیرد.
جانورشناسان به دنبال گونه‌هایی بودند که توانایی زیست‌تابی داشتند تا بتوانند تعیین کنند که این توانایی چند بار در میان این حیوانات فرگشت یافته است. علاوه بر آن محققان عمقی که اوکتوکورال‌ها در آن زندگی می‌کنند را بررسی کردند تا ببیند آیا نورتابی در عمق و سطح دچار فرگشت شده یا خیر.
با همه این ارزیابی‌ها آنها تخمین زدند که اجداد اوکتوکورال‌ها چه شکلی بودند و از کی در دریاها پدیدار شدند.
محققان پیشنهاد می‌دهند که توانایی زیست‌تابی در اوکتوکورال‌هایی با مکانیزم‌های زیستی مشترک آن‌چنان شایع است که آخرین جد مشترک این گروه احتمالا زیست‌تاب بوده است.
این جد در آغاز دوره کامبرین در حدود 542 میلیون سال قبل، زمانی که جهان در بسیاری از ابعاد در حال شکوفایی بوده و اشکال تازه حیوانات به سرعت در حال تنوع‌یافتن بودند، زندگی می‌کرده است. آنها همچنین تخمین زده‌اند که نخستین زیست‌تاب‌ها احتمالا در آب‌های کم‌عمق به وجود آمده‌اند و بعدها به آب‌های عمیق راه یافته‌اند.
کانال عصر ایران در تلگرام
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است